Elke dag breek ik alles af wat ik de vorige dag heb opgebouwd. Mijn roman Bloedgetuigen is een prachtig sprookje, een Bildungsroman, een ideeënboek, een filosofisch traktaat, een dichtbundel, een verzameling waanzinnige getuigenissen, een feest, een hel, iets waarmee je gaat slapen en weer opstaat, iets wat je vervloekt en omhelst... Ik probeer 4 verhalen met elkaar te vervlechten... Het duizelt me. Eminente, eloquente denkers beloven me hun steun. Misschien zijn wanhoop en onwetendheid (en hun lieftalliger zusjes hunker en nieuwsgierigheid) wel de drijfveer om zo'n boek te schrijven. Een boek moet alles bevatten. Ik denk na over een merkwaardige uitspraak: ik bestudeer het verleden niet, ik leef in het verleden. Straks word ik wakker: sommigen zijn er al niet meer, ik moet me haasten.

Ik werk aan mijn roman over het Oostfront.

Ik vind foto's over het getto van Lublin.
Zie:
http://www.tnn.pl/Photos_documenting_life_in_the_Lublin_Ghetto,2622.html
Prachtige beelden.
Ik luister naar chansons van Justyna Steczkowska over Lublin.
In de Joodse kroegen van Lublin hangen de portretten van Bruno Schulz en Isaak Singer.

Mijn dichtbundel "Geheimen van Grzimek" is zopas verschenen bij Meulenhoff/Manteau.
Deze bundel bevat gedichten, die ontstaan zijn tijdens mijn reizen door Oost-Europa, het Midden Oosten en Amerika.

Sergej Loznitsa maakte een documentaire film over de Blokkade van Leningrad. Hij staat op youtube in 7 delen. De rauwe realiteit van een bezette stad, zonder muziek, zonder woorden.
Start hier: http://www.youtube.com/watch?v=y4RdjV28qYY of typ Blokada Leningrada.
In mijn roman BLOEDGETUIGEN, waaraan ik momenteel werk, confronteer ik 3 personages met de lezer: de bezetter, de verdediger en het slachtoffer. Ik probeer voor elk personage sympathie te voelen, of noem het empathie, zoals een acteur dit doet als hij een rol moet spelen. Mijn grootste sympathie gaat op dit moment uit naar het slachtoffer, een vrouw in het bezette Leningrad, die alle mogelijke ellende meemaakt. Als je denkt: dit is het ergste, erger kan het niet, is het eigenlijk pas begonnen.

Sint-Petersburg, vlak na de oorlog.
Maar het is tegelijk volop negentiende-eeuws, verwoest.
En het is hedendaags.
Ik schrijf een hoofdstuk over de zogenaamde blokkade van Leningrad, de 900 dagen durende bezetting door het leger van Hitler. Alles gezien vanuit het perspectief van deze gemeenschappelijke woning, waarin op een bepaald moment vijftig mensen woonden.

Schrijvend bevind ik me in deze ruimte en in de tijd die duidelijk door het beeld gesuggereerd wordt.

Studiemateriaal voor "Bloedgetuigen"

-Een schrijver in oorlog, door Vasili Grossman
-Ivans oorlog, door Catherine Merridale
-Het hof van de rode tsaar, door Simon Montefiore
-Fotoboeken, gevonden op de boekenmarkt op het Spui in Amsterdam, over het Oostfront

Het werk van Dmitri Sjostakovitsj neemt me helemaal in beslag. Het vertelt hetzelfde verhaal als wat ik wil zeggen in "Bloedgetuigen", zowel de bijna naieve filmtracks als het serieuze werk. Sjostakovitsj raakt me diep in mijn ziel, hij raakt mijn boek diep in zijn ziel.