Zie ook: www.johandeboose.eu

donderdag 29 mei 2008

Bericht uit Roemenië

Tulcea ruikt naar olijven en honden. De Donau stort zich in de Zwarte Zee, gadegeslagen door sigarettenrokende loodsen en beemden vol ooievaars. Ata Turk bewaakt de fonteinen. Honderden kinderen leren fietsen op het stoffige plein onder het oog van bronzen doden. Het onduidelijke geschal vanaf de moskeeën. Een pater bungelt aan de touwen van een orthodoxe kerk, breed glimlachend en zwetend als een dokwerker. Gemompel en geprevel in de synagoge.

maandag 26 mei 2008

Berichten uit de Krim (2)

De onnavolgbare kitsch van het orkest van de sovjetmarine, in al zijn glorie te bewonderen in een aftands theatertje in Sebastopol, tussen de monumenten van eeuwenlange oorlogen: ik hou ervan. Het is paradoxaal, tegelijk ernst en spot. Op de gecraquelleerde glans van de sovjettijd, die de wanden van de zaal weerspiegelt, heeft men een nieuwe lak gespoten, de lak van de ongegeneerde kwetsbaarheid. Kitsch is nooit vrijblijvend. Maar wees voorzichtig! De uitvoerders van de kitsch weten namelijk nog niet welke meester ze dienen. Ze verkeren tot nader order in de waan dat het de ernst is. Als de poëzie ergens een kartelige, vochtige onderkant heeft, dan is het hier.

Berichten uit de Krim

Een lenteavond op het strand van Jalta. Jalta heeft geen strand. Ik loop uren door de steile straatjes, over de kade en de promenade, in de tuin van Anton Tsjechov, die hier zijn laatste vijf levensjaren sleet in een zelf ontworpen prachtig hagelwit huis, en op het strand. Het strand: een betonnen kade, roestige trappen, dikke ronde keien. Het water, dat tegen de dijkjes van de keien slaat, is warm, prikkelend, zout, zacht. Ik smeer er mijn huid mee in. Stenen huizen met houten veranda’s hangen voorovergebogen over de kade. In de straatbars huilt een man door een luidspreker. Een boeddhabeeldje is met veelkeurige rozen behangen. Meisjes met lange naakte benen boven naaldhakken kijken me landerig na. Ik ga zitten op een verweerde trap vlak bij een boot, rood van de roest. De Sport Bar, een uitspanning met veel plastic die als een pier een eind de zee inloopt, lijkt definitief gesloten, sinds vele jaren. De zon valt op mijn gezicht. De zon valt op de witte huizen met oranje daken in de bergen, die boven de stad uittorenen.

zaterdag 24 mei 2008

Berichten vanaf de Zwarte Zee

De Zwarte Zee is, als ik haar voor het eerst bevaar, zo vlak als het land waar ik vandaan kom. ‘s Winters is ze zwart als de tulpen die in de vissersdorpen van Cherson worden gekweekt. Nu, in de vroege, koude lente is ze loodgrijs, ze lijkt zelfs helemaal van lood. Erboven stapelen zich spiralende wolken op. De wind is tegelijk ijzig en heet. Meeuwen vliegen voor de boot uit, alsof hun soort zich heeft voorgenomen om na Odysseus’ omzwervingen geen enkele mens nog zonder begeleiding in dit gevaarlijke deel van de wereld te laten komen.

zaterdag 3 mei 2008

Literatuur = poëzie

Mijn obsessie met grenzen... Als auteur die geboren is in een land waar officieel drie maar officieus driehonderd talen worden gesproken en waar je nietsvermoedend van het ene grensgebied in het andere terechtkomt (België is zo’n beetje de hele wereld, maar dan in het klad), ben ik daar bijzonder gevoelig voor. Het heeft te maken met wat de Estische dichter Uku Masing als volgt heeft geformuleerd: ‘Kleine volken hebben alleen al een bredere horizon omdat ze niet om het bestaan van andere volken heen kunnen.’ Grenzen zoek ik op, zowel om ze af te stappen als om ze te schenden. Ik wil alles weten van de beide kanten. Alle geschillen, al het verdriet, elke verdrongen liefde. Als iemand iets beweert, wil ik ook het tegendeel horen. Het is een van de eigenschappen van de betere opalen dat ze er anders uitzien naarmate je ze in ander licht bekijkt. Zo is het ook met grenzen. Daarom moet je reizen, mag je niet ophouden met reizen, naar de bevriende kant van de grens én naar de vijandige kant van de grens, en al reizend draaien vriendschap en vijandschap om.
Het was een van mijn geliefde Russen, Boris Pasternak (de auteur die bekend werd met Dokter Zjivago, maar die ook een uitmuntend dichter en de beste Russische Shakespeare-vertaler was), die zei dat je tussen literatuur en poëzie een gelijkheidsteken moet plaatsen. Ik hou enorm van die uitspraak. Elke zin die je schrijft beschouwen als poëzie, ook als het geen gedicht is. Wat is poëzie? Poëzie is heel veel, maar onder andere de combinatie van twee dingen: 1° een buitenmatige liefde voor het woord, en 2° het verlangen om tegelijkertijd verschillende standpunten te kunnen innemen.
(Fragment uit de toespraak ter gelegenheid van de Henriette Roland Holst prijs 2008 voor het boek 'De grensganger, reis langs de ruïnes van het IJzeren Gordijn', verschenen bij Meulenhoff/Manteau in 2006)

Blogarchief

Over mij

Mijn foto
Belgium
auteur van fictie, non-fictie, poëzie en toneel. Recentste publicaties: -De historische roman BLOEDGETUIGEN (de Bezige Bij), inmiddels aan een 3de druk toe, genomineerd voor de Gouden Boekenuil en bekroond met de Cutting Edge Award en de Halewijnprijs. -Gaius (1ste deel van trilogie Het Vloekhout) (De Bezige Bij) -Jevgeni (2de deel van trilogie Het Vloekhout) (De Bezige Bij) -Oktober (liefdesroman ten tijde van de Russische Revolutie) (Lannoo) -Het vloekhout, roman (De Bezige Bij) -Dondersteen (De Bezige Bij) -MOMENTEEL bezig aan "Joegoslavië, een geschiedenis" (publicatie in 2025 bij De Bezige Bij)