Gaius, de titel van het eerste deel van mijn romantrilogie HET VLOEKHOUT, verschijnt op 22 april. Feestelijke presentatie in NTG Gent (Arca) met o.a. Patrick Lateur, Wim Opbrouck en Frank Focketeyn.

INTERVIEW over dit boek:
 

‘Het Vloekhout’ is de titel van een trilogie over het eind der tijden. Wat is de kerngedachte?

JdB: Het eind der tijden is al vaak voorspeld. Het prikkelt de fantasie omdat men er bang voor is, terwijl men er tegelijk stiekem naar verlangt. Ik heb drie momenten in de geschiedenis uitgekozen waarop men ervan overtuigd was dat de wereld zou vergaan. Er zijn er natuurlijk meer, maar deze drie fascineren mij: de eerste eeuw, de veertiende eeuw en nu, of een heel nabije toekomst, bijvoorbeeld het jaar 2062, op mijn honderdste verjaardag, over een halve eeuw. De kerngedachte is van de Latijnse toneelschrijver Seneca, die trouwens een rol speelt in het eerste deel: Ducunt volentem fata, nolentem trahunt, of: ‘De lotsbeschikkingen leiden hem die wil, hem die niet wil sleuren ze mee.’ Het gaat over hoe mensen de ramp waarvoor ze bang zijn misschien zelf dichterbij brengen. Als je iets graag wil, zal alles ertoe bijdragen dat het ook echt gebeurt. Wil je iets niet, dan zal het lot ervoor zorgen dat je door de gebeurtenissen wordt meegesleurd.

Houdt dat een pessimistisch toekomstbeeld in?

JdB: Je kunt de menselijke geschiedenis zien als een opeenvolging van klimmende en dalende lijnen. De dalende lijnen, de dieptepunten dus, zijn voor mij het decadentst en het kleurrijkst. Daarna volgt in de geschiedenis altijd een klimmende lijn. Ik zou niet weten waarom dat nu ook niet zou gebeuren, tenzij we geloof hechten aan dubieuze doemscenario’s. Al met al blijkt de zwartste pagina in de geschiedenis vaak een overgangsfase te zijn. De elementen van de nieuwe tijd zijn er al, maar we zien ze nog niet. We klampen ons vast aan wat we hebben. We zijn bang voor wat er gaat komen. Angst is dus een van de hoofdpersonages in de trilogie.

Waarom koos u voor deze drie tijden en welk personage staat telkens centraal?

JdB: Elk van deze tijden is extreem wuft, maar tegelijk zwanger van nieuwe ideeën. Het eerste boek speelt zich af wanneer het Romeinse Rijk in de greep komt van Oosterse nieuwlichters die bekend staan als zonderlingen met ongewassen voeten, kannibalen en zelfvernietigers, in één woord christenen. Hun verschijning gaat vergezeld van een reeks rampen. Het einde komt inderdaad, maar anders dan men verwachtte. Daarna gaat het leven vanzelfsprekend door. Het hoofdpersonage is een toneelmechanicus uit Nazareth, die op uitnodiging van keizer Nero naar Rome reist en daar voor een verscheurende keuze wordt geplaatst.

Het tweede boek speelt in de veertiende eeuw, op het einde van de Middeleeuwen en aan het begin van de moderne geschiedenis. We volgen een monnik van een Russische orde die stelt dat er ‘geen boete zonder zonde’ bestaat. Hij ontvlucht het geweld in zijn land en trekt door het waanzinnige Europa. Hij is getuige van de decadentie aan koninklijke hoven, de hypocrisie in de kloosters en de armoede van offervaardige volken. Hij komt terecht in een abdij die ooit de broden bakte voor de soldaten in de Guldensporenslag. Daar wacht hem een vreemde verrassing.

Het derde deel speelt zich af in de 21ste eeuw, de tijd van het einde van de ideologieën. We zien een man op memorabele historische momenten, zoals de revolutie van babyboomers met geitenwollen sokken, de krampachtige poging om een gebroken continent na een net vermeden oorlog aan elkaar te lijmen, een uit de hand gelopen burenruzie op de Balkan en de gewijzigde vluchtroute van een Boeing in New York. Trekken de rampen hem aan of trekt hij de rampen aan? Of is hij zelf het brein achter de ramp die de synthese van alle rampen is? 

Is het een historische romantrilogie?

JdB: De verhalen zijn gebaseerd op een aantal historische feiten, die ik zorgvuldig heb nagetrokken, althans het eerste en het tweede, maar de fantasie speelt telkens een kapitale rol. De drie verhalen vormen uit hun voegen gerukte schelmenromans op zoek naar een nieuw onderling verband. Ik vind het heerlijk om in deze tijd aan een schelmenroman te werken: schelmen zijn tragikomische figuren die het onderspit delven, maar op een naïeve manier mooie waarheden verkondigen. Tegelijk worstelen mijn schelmen met grote psychologische problemen.

 

Zijn die psychologische problemen misschien de rampen die zich in hun eigen persoonlijkheid dreigen te voltrekken?

JdB: Ja. Het geweten, de vriendschap, het vertrouwen en het verraad spelen een beslissende rol in hun leven. Dat creëert ook een interessante spanning. Pas aan het eind van elk verhaal weet je als lezer wat er precies aan de hand was. De personages liegen om diverse redenen, ook tegen zichzelf.   

Wat betekent het woord ‘vloekhout’?

JdB: Vloekhout is een ander woord voor het kruis waaraan een Joodse profeet die bekend werd als Jezus Christus stierf. Die terechtstelling vindt plaats in het eerste boek van de trilogie. Toevallig neemt een personage een deel van dat kruis mee. Het houtblok van ongeveer dertig centimeter lengte gaat mee, tot helemaal in Rome en later zelfs in een dorp in Belgica. In het tweede boek reist het in de vorm van een icoon naar Rusland. In het derde deel duikt het op in een verlaten kazerne en wordt het opnieuw meegenomen voor een krankzinnige reis. Onze jaartelling begint en eindigt met dat vloekhout. Hoewel het een gewoon stuk elzenhout is, symboliseert het de geschiedenis van Europa en grote delen van de wereld. Het verbindt alle personages in de drie boeken over eenentwintig eeuwen heen. De hoofdpersonages hebben ook last van een splinter uit dat vervloekte hout in hun hand, die begint te verzweren. Aan het eind ondergaat het houtblok natuurlijk ook een tragikomisch lot, net zoals de hoofdpersonages.